ความแตกต่างระหว่าง VA และ watts

คำตอบในเชิงวิศวกรรม: เพื่อกำหนดขนาดของ UPS ได้อย่างถูกต้อง การทำความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่าง watts กับ VA นั้นเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ อย่างไรก็ตาม เราต้องพิจารณาก่อนในเบื้องต้นเกี่ยวกับศัพท์ในด้านพลังงานไฟฟ้า กำลังไฟฟ้าจริง (วัดเป็นหน่วย watts) คือส่วนหนึ่งของกำลังไฟฟ้าที่ส่งผลให้เกิดการใช้ไฟฟ้า พลังงานไฟฟ้าที่ถูกใช้นั้นมีความสัมพันธ์กับความต้านทานไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ยกตัวอย่างการใช้ไฟฟ้าก็เช่น ไส้หลอดไฟในหลอดไฟ 

กำลังไฟฟ้ารีแอคทีฟ หรือ Reactive power (วัดค่าเป็นหน่วย VAR หรือ voltamps reactive) เป็นส่วนหนึ่งของกระแสไฟฟ้าไหลเวียนที่เกิดจากพลังงานที่เก็บไว้ พลังงานที่เก็บไว้นั้นมีความสัมพันธ์กับการมีอยู่ของตัวเหนี่ยวนำ (inductance) และ/หรือความจุไฟฟ้า (capacitance) ในแผงวงจรไฟฟ้า ตัวอย่างของพลังงานที่เก็บไว้ ได้แก่ หลอดไฟของแฟรชที่ชาร์จถูกชาร์จในกล้องถ่ายรูป 

กำลังไฟฟ้าปรากฏ หรือ Apparent power (วัดค่าเป็นหน่วย VA หรือ voltamps) เป็นค่าทางคณิตศาสตร์โดยเป็นการรวมหน่วยไฟฟ้าจริงกับไฟฟ้ารีแอคทีฟเข้าด้วยกัน 

ความสัมพันธ์ทางเลขาคณิตระหว่างกำลังไฟฟ้าปรากฏ กำลังไฟฟ้ารีแอคทีฟและกำลังไฟฟ้าจริงปรากฏตามภาพ Power Triangle ด้านล่างนี้:

ในทางคณิตศาสตร์นั้น กำลังไฟฟ้าจริง (watts) มีความสัมพันธ์กับกำลังไฟฟ้าปรากฏ (VA) โดยใช้สัดส่วนในทางตัวเลขซึ่งถูกอ้างถึงเป็นหน่วยที่เรียกว่า power factor (PF) ซึ่งค่าที่แสดงจะเป็นรูปแบบของเลขทศนิยมซึ่งจะมีค่าระหว่าง 0 ถึง 1.0 เสมอ ยกตัวอย่างอุปกรณ์ไอทีชนิดใหม่ๆ เช่น คอมพิวเตอร์เซิร์ฟเวอร์ ปกติจะมีค่า PF เท่ากับ 0.9 หรือสูงกว่า สำหรับคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล (personal computer หรือ PC) ค่านี้จะอยู่ระหว่าง 0.60-0.75 

ด้วยการใช้สูตรการคำนวณอันใดอันหนึ่งดังต่อไปนี้ การคำนวณสามารถทำได้เพื่อพิจารณาหาค่าบางส่วนที่ขาดหายไปได้

Watts = VA x Power Factor หรือ VA = Watts ÷ Power Factor

เนื่องจากอุปกรณ์หลายประเภทถูกวัดกำลังไฟฟ้าเป็น watts การพิจารณาถึง Power Factor จึงมีความสำคัญเมื่อจำเป็นต้องกำหนดขนาดของ UPS หากคุณไม่คำนึงถึง PF คุณอาจกำหนดขนาด UPS ของคุณต่ำเกินไป ยกตัวอย่างเช่น อุปกรณ์ชิ้นหนึ่งถูกกำหนดค่าไฟฟ้าไว้ที่ 525 watts และมี power factor เท่ากับ 0.7 ผลก็คืออุปกรณ์ดังกล่าวคือ โหลดขนาด 750 VA

750 VA = 525 Watts / 0.7 PF

การกำหนดขนาดของ UPS ให้ทำงานที่ความจุ 75% ผลที่ได้คือ UPS ขนาด 1000 VA (750 VA / 0.75 = 1000 VA) 

แปลงค่า amps ให้เป็น VA

Single-phase: amps x voltage (120 โวลต์ในสหรัฐอเมริกา) 10A x 120V = 1200VA 
Three phase: Amps x volts x 1.732 = VA.

ในการอธิบายอย่างง่ายๆ ลองจินตนาการว่าความจุไฟฟ้าของ UPS คือปริมาณโซดาในแก้ว ส่วนบนสุดของแก้วคือขีดจำกัดสูงสุดของกำลังไฟฟ้าปรากฏที่ UPS จะรับได้ หรือ VA ในขณะที่ปริมาณของเหลวที่แท้จริงในแก้คือกำลังไฟฟ้าจริงของ UPS หรือ watts เว้นแต่คุณจะต้องการแก้วที่มีแต่ฟอง คุณจะต้องการใช้จำนวนของเหลวที่มีทั้งหมดให้ได้สูงสุด ซึ่งนี่คือ watts rating และซึ่งจริงๆ แล้วก็คือสิ่งที่คุณจ่ายเงินซื้อมานั่นเอง

ในตอนที่คุณจะซื้อ UPS และกำลังกำหนดขนาดของอุปกรณ์ของคุณ ขอให้คุณให้ความสนใจทั้งจำนวน VA และ wattage ขั้นตอนนี้จะช่วยให้คุณมั่นใจได้ว่าคุณจะได้รับจำนวนของไฟฟ้าสูงสุดสำหรับการลงทุนของคุณ

ที่มา : https://powerquality.eaton.com/Thailand/thoughtleadership/Power-Protection/TH-va-vs-watts.asp